„Na równi w cyfrowym świecie” – to hasło kampanii, w której przypominamy, jak wielka moc tkwi we wspierającej społeczności. Akcji towarzyszy rekrutacja wolontariuszy, chętnych by prowadzić zajęcia z technologii i korepetycje z przedmiotów szkolnych. W projekcie Hakersi wśród takich edukatorów i mentorów są osoby związane z IT. O tym, dlaczego warto rozwijać kompetencje społeczne w tej branży, rozmawiamy z Małgorzatą Rycak, twórczynią społeczności i wydarzeń Let`s talk about IT.
Branża IT kojarzy się z twardymi kompetencjami, analityką, logicznym myśleniem. Jakie kompetencje będą kluczowe na stanowiskach IT w najbliższych latach? Nad czym warto pracować i już teraz rozwijać?
Małgorzata Rycak: Dzisiaj to kompetencje miękkie są tymi, które robią różnicę, a wśród nich kluczowe są tzw. “power skills” spośród których wyróżniłabym: komunikację, udzielanie informacji zwrotnej, pewność siebie czy współpracę. Widzę również potencjał w obszarze krytycznego myślenia, szczególnie obecnie, w dobie AI, kiedy mamy dużo gotowych szablonów i rozwiązań. Warto postawić na zdrowy rozsądek i odsiewanie ziarna od plew. Stawiam również na elastyczność i kreatywne myślenie. Na co dzień otacza nas wiele bodźców, żyjemy w pędzie i stresie, dlatego nie możemy zapominać o budowaniu odporności psychicznej. Powyższe kompetencje są kluczowe i coraz częściej oczekiwane przez pracodawców i zespoły.
Która z kompetencji miękkich jest największą pięta achillesową?
Małgorzata Rycak: W mojej ocenie zdecydowanie komunikacja. Kompetencje techniczne – choć istotne – możemy wypracowywać w trakcie pracy zawodowej i w miarę wzrostu naszego doświadczenia. Wiem to z autopsji; ukończyłam pedagogikę i weszłam do technicznego świata IT, stopniowo nabywając potrzebną w mojej roli wiedzę. Warto pamiętać, że kompetencje miękkie wypracować jest zdecydowanie trudniej, bo są powiązane z naszą osobowością i predyspozycjami. Dlatego warto je stale trenować, aby nam i osobom, które nas otaczają, żyło się łatwiej i przyjemnej.
Jak w branży IT można zadbać o rozwój osobisty i rozwój kompetencji miękkich? W projekcie Hakersi zachęcamy, by włączyć się w wolontariat – ucząc dzieci technologii i prowadząc zajęcia. W ten sposób można nie tylko podzielić się swoją wiedzą i kompetencjami, np. z programowania, ale też rozwijać umiejętność słuchania, empatię, cierpliwość… Czy spotykasz się z taką formą rozwoju w IT, właśnie poprzez wolontariat, działania społeczne?
Małgorzata Rycak: Warto zaangażować się w wolontariat, gdyż zyskują na tym nie tylko podopieczni, ale również my uczymy się wielu potrzebnych kompetencji i rozwijamy się jako mentorzy, zyskując jednocześnie coś cennego, czyli satysfakcję, że nasze działania przyczyniły się do zmiany czyjegoś życia. Inną wartościową i polecaną przeze mnie formą rozwoju kompetencji miękkich jest udział w życiu społeczności i wydarzeniach dedykowanych branży IT. Są one świetną formą, która może wspierać nasz rozwój społeczny poprzez networking i nawiązywanie wartościowych w branży relacji. Te z kolei będą nas wspierać na zawodowej drodze. Innym plusem jest również fakt, że dzięki takim spotkaniom jesteśmy na bieżąco z tym, co dzieje się w branży. Przykładem takich działań jest Let’s talk about IT, w ramach którego wspieramy ludzi z IT w poszerzaniu wiedzy w zakresie m.in. rozwijania marki osobistej i kariery zawodowej, tworzenia nowych relacji, nabywania kompetencji miękkich, networkingu, mentoringu, budowania pewności siebie i odporności na stres. Spotkania pod szyldem „Let’s talk about IT” nie skupiają się tylko na zagadnieniach informatycznych, technicznych, ale obejmują czysto ludzką, psychiczną i emocjonalną stronę problemów osób pracujących w branży IT, a o to zdecydowanie warto zadbać. Bardzo ważny jest tutaj również wątek przynależności do grupy, w której czujemy się zrozumiani, zaopiekowani i w ramach takiej bezpiecznej przestrzeni możemy rozwiewać swoje wątpliwości i uzyskiwać odpowiedzi na nurtujące pytania.
O czym warto pamiętać w kontekście edukacji, kształcenia i rozwoju młodych ludzi, przyszłych pracowników IT?
Małgorzata Rycak: Wiedza szkolna, choć ważna i potrzebna, nie zastąpi praktyki. Zatem polecam od najwcześniejszych lat angażować dzieci i młodzież w ciekawe i rozwojowe projekty. Dzięki nim będą mogli rozwijać się, poszerzać horyzonty i wzmacniać kompetencje miękkie i techniczne. Ciekawym pomysłem jest udział w inicjatywach i projektach pro bono, które po zakończeniu można wpisać do swojego CV. Wówczas młoda osoba wchodząc na rynek pracy może się już czymś pochwalić i zaprezentować pracodawcy. Wiele dużych organizacji proponuje praktyki bądź staże. Znam przypadki osób, które od tego zaczynały ścieżkę kariery i pięły się wyżej w ramach organizacji, w której startowały. Sama w trakcie studiów podjęłam pracę zawodową i kończąc naukę miałam nie tylko dyplom w ręku, ale też pięć lat doświadczeń za sobą. Nic nie zadzieje się bez naszej otwartości i proaktywności w działaniu. Dobrze odzwierciedla to cytat: Kto nie chce szuka wymówek, kto chce szuka sposobu.
Prowadzisz procesy mentoringowe. Jaką rolę odgrywają mentorzy? Co dzięki nim zyskuje pracownik – zarówno początkujący, stawiający pierwsze kroki na rynku, jak i już bardziej doświadczony?
Małgorzata Rycak: Rolą mentora jest wspieranie i towarzyszenie mentee na jego drodze rozwoju. Mentor to przewodnik i doradca, który motywuje do działania i zadaje ważne pytania. Nie daje gotowych rozwiązań, lecz pomaga spojrzeć na zagadnienia i problemy z innej perspektywy. Mentoring zawsze powinien być indywidualnie zaprojektowany, pod potrzeby osoby, z którą będzie pracować mentor. Z moich obserwacji – w ramach sesji mentoringowych z osobami wkraczającymi na ścieżkę zawodową, jak i z dojrzałymi pracownikami – wynika, że najczęstszymi bolączkami są spadek motywacji, brak pewności siebie w działaniu, potrzeba pracy nad kompetencjami miękkimi czy przywódczymi. Dzięki monitoringowi można wypracować świetne efekty nie tylko w tych obszarach, ale również pobudzić u mentee refleksję i zainspirować do zmian, które będą świetną podwaliną pod dalszy rozwój.
Małgorzata Rycak – twórczyni społeczności Let’s talk about IT, która łączy osoby z każdego obszaru IT oraz organizuje konferencje dla ludzi z pasją zainteresowanych rozwojem kompetencji miękkich i nawiązaniem wartościowych relacji. Na co dzień pełni rolę Data Protection Operations Lead w firmie Hitachi Energy. Jej pasją jest praca z ludźmi i dla ludzi. Przed wejściem do świata IT, przez niemal dwie dekady pracowała w różnych dziedzinach, m.in. jako restauratorka, specjalistka w branży lotniczej, vendingowej, a także w sprzedaży. Zdaniem Gosi to właśnie ta różnorodność doświadczeń jest bezcenna w rozwiązywaniu wyzwań, które czekają na nią w pracy każdego dnia.